Dla osoby, która nigdy w życiu nie miała nic wspólnego z narkotykami, rozpoznanie, że ktoś bliski je zażywa, może wydawać się niemal niemożliwe. Ale wbrew pozorom nie jest to takie trudne.
Autorka, dr Maria Moneta-Malewska, była konsultantką naszej Poradni.
Zachęcamy do skorzystania z porad przez e-mail, komunikator internetowy, lub na czacie
Kiedyś pojawiła się kampania reklamowa z hasłem „Patrz dziecku w oczy”. Hasło to oddaje w zasadzie wszystko, co powinno się wiedzieć, gdy pragnie się rozpoznać, czy dziecko lub partner ma coś wspólnego z narkotykami, ponieważ to przede wszystkim źrenice tak wyraźnie pokazują, czy dana osoba znajduje się pod wpływem środków odurzających, czy nie – dlatego przy opisach objawów występujących przy zażywaniu danego narkotyku na pierwszym miejscu umieszczony jest opis reakcji źrenicy.
Mam nadzieję, że zawarte w niniejszym tekście informacje będą dla Państwa przydatne. W razie bardziej szczegółowych pytań czekam na kontakt poprzez mail na stronie Poradni.
Spis treści:
Objawy ogólne
Pierwszym sygnałem ostrzegawczym wskazującym na możliwość kontaktu z narkotykami jest zmiana stylu życia, ubierania się i znajomych. Towarzyszyć temu może także unikanie wszelkich rozmów i nagłe oddalenie psychiczne.
Problemy w szkole czy w pracy to również dość istotny symptom. Oczywiście wymienione wyżej sytuacje wcale nie muszą mieć nic wspólnego z narkotykami, jeśli się jednak pojawią warto stać się bardziej uważnym.
Objawami bliżej związanymi z zażywaniem narkotyków mogą być nagłe wyjścia z domu, krótkie telefony, zaniedbywanie obowiązków, nieprzywiązywanie wagi do stroju, zmiany nawyków żywieniowych, zmiany trybu życia (na przykład długie przesiadywanie w nocy lub wręcz przeciwnie), spadek wagi ciała, wydawanie coraz większych sum pieniędzy, apatia lub senność, nagłe wybuchy agresji i w ostateczności wynoszenie z domu cenniejszych przedmiotów, używanie narkomańskiego slangu, psychozy i lęki.
Marihuana i haszysz
Inne nazwy: trawa, ganja, zioło, ziele, marycha, skun, hasz.
Marihuana to konopie indyjskie zawierające substancję psychoaktywną THC. Marihuana dostępna obecnie na rynku to najczęściej skun, uprawiany pod specjalnymi lampami bez dostępu słońca, często „wzmacniany” różnymi innymi substancjami. Marihuana hodowana obecnie zawiera ok. 40% więcej kanabinolu niż trawa palona w latach 60-tych.
Wygląd
Marihuana występuje w postaci brunatnozielonych szczytów roślinnych, pozlepianych lub luźnych ze sobą liści o bardzo charakterystycznym słodkim i ostrym zapachu.
Haszysz występuje w postaci miodowych, ciemnobrązowych a czasami niemal czarnych brunatnych, kulek lub kostek. Na początku twardy po chwili ugniatania staje się miękki, podobny do ciastoliny.
Gadżety
Osoby palące marihuanę i haszysz mają zazwyczaj przy sobie szklane fifki, małe fajeczki, bibułki do skrętów, różnego rodzaju pudełeczka (w tym te na filmy fotograficzne lub po kremach), często posiadają też rzeczy z charakterystycznym liściem ganji, choć nie jest to reguła.
Sposób zażywania
Marihuanę się pali, są jednak osoby, które piją zrobioną z niej herbatkę. Bardzo popularne są także tzw. space cakes czyli ciasteczka z haszyszem.
Fizyczne objawy zażywania marihuany to:
- szerokie źrenice słabo reagujące na zmiany światła
- przekrwione spojówki
- charakterystyczny słodkawy oddech i przesiąknięte tym zapachem ubranie
- skłonności do nieuzasadnionego śmiechu
- gadatliwość i pobudzenie ruchowe lub spowolnienie mówienia i ruchów
- napady żarłoczności, szczególnie duża ochota na „coś słodkiego”
- upodobanie do robienia ciągłych dygresji
Objawy psychiczne:
- beztroska
- rozbawienie
- niemożność skupienia się na jednym temacie przez dłuższą chwilę
Objawy występujące u osób palących przez dłuższy czas (już od kilku miesięcy):
- milczenie
- unikanie większego towarzystwa
- zamknięcie się w sobie
- napady agresji
- niemożność porozumienia się z otoczeniem
- nadwrażliwość
- zaburzenia percepcji
- psychozy
- omamy i iluzje
- zaburzenia pracy serca i układu oddechowego
- zapaści
- syndrom amotywacyjny czyli niemożność zrobienia niczego konstruktywnego ewentualnie doprowadzenia do realizacji choć jednego z wielu pomysłów
Wykrywanie
W aptekach dostępne są testy na obecność THC we moczu. Marihuana utrzymuje się w organizmie do 3 tygodni. Żeby test był miarodajny należy go odpowiednio przeprowadzić. Najważniejsze to dokładnie patrzeć skąd i dokąd płynie strumień moczu.
Amfetamina
Inne nazwy: spid, feta, białko, proszek, extasy.
Amfetamina jest syntetycznym środkiem stymulującym centralny układ nerwowy.
Wygląd
Występuje w postaci białego proszku sprzedawanego w małych, plastikowych torebkach, tzw. dilerkach.
Sposób zażywania
Amfetaminę przyjmuje się najczęściej wziewnie, poprzez wciąganie przez nos. Osoby poważnie uzależnione najczęściej ją sobie wstrzykują. Popularne jest także rozpuszczanie jej w drinkach lub po prostu jedzenie.
Objawy charakterystyczne dla osób będących pod wpływem amfetaminy:
- wzmożona aktywność
- rozszerzone źrenice
- charakterystyczny lekki wytrzeszcz (wygląd „Strusia Pędziwiatra”)
- słowotok
- nadmierna ruchliwość
- bezsenność
- wykonywanie irracjonalnych czynności o irracjonalnych porach (np. sprzątanie pokoju o 24.00 lub reperowanie radia o 3 w nocy)
- utrata wagi ciała
- płaczliwość
- ogólne rozbicie
- brak koncentracji
Objawy występujące u osób po dłuższym czasie zażywania amfetaminy:
- charakterystyczny, cuchnący zapach potu
- pobudzenie
- niepokój
- zawroty głowy
- lęki
- głębokie depresje
- psychozy
- ataki agresji
- bóle klatki piersiowej
- przewlekłe zaburzenia snu
- krwotoki z nosa
- gwałtowne i nieregularne bicie serca
- obfite pocenie się
- biegunka
- omdlenia
- rozdrażnienie
- niepokój
- napięcie
- zanik łaknienia prowadzący do wychudzenia
Wykrywanie
W aptekach dostępne są testy wykrywające amfetaminę w moczu. Należy wykonać go nie później niż w ciągu 72 godzin od zażycia, bowiem przez taki okres czasu utrzymuje się ona w organizmie. Aby test był miarodajny, należy bardzo uważnie pilnować, skąd i dokąd płynie strumień moczu.
Obecnie popularne jest także naprzemienne zażywanie amfetaminy i marihuany.
Extasy
Na bazie amfetaminy robione są tzw. piguły czyli extasy. Są to tabletki z różnorodnymi obrazkami, brane zazwyczaj podczas imprez, na lepszy nastrój, lepszą zabawę, etc. Ponieważ każda piguła ma inny skład chemiczny, są one wyjątkowo niebezpieczne. Znane są przypadki zejść śmiertelnych po zażyciu extasy.
Opiaty
Inne nazwy: heroina, brown, kompot. Do grupy tej należą także: morfina, kodeina, opium.
Heroina występuje w postaci białego proszku, jednak nie jest ona zbyt popularna za względu na swoją cenę. Uzależnienie od opiatów zaczyna się zazwyczaj od browna, który jest nie do końca oczyszczoną heroiną i występuje w postaci szarobrunatnego proszku, czasem jaśniejszego, czasem ciemniejszego. Ponieważ jednak brown jest także drogi, po pewnym czasie zaczyna się zażywać kompot, będący tzw. polską heroiną. Jest on wytwarzany ze słomy makowej i ma postać brunatnego płynu.
Sposób zażywania
Heroinę przyjmuje się dożylnie. Browna zazwyczaj pali się lub wstrzykuje dożylnie, rzadko bywa też wciągany przez nos lub zjadany. Kompot zażywany jest dożylnie.
Gadżety
Brown sprzedawany jest w sreberkach, które mogą być umieszczone w torebkach tzw. dilerkach.
Sprzęty charakterystyczne dla osób palących browna to folia aluminiowa, sreberka od czekolady, szklane fifki, duża ilość zapalniczek. Kompociarze używają oczywiście strzykawek, można u nich także znaleźć świeczki, nakrętki na drucikach, łyżeczki służące do podgrzewania narkotyku, brunatne waciki.
Objawy występujące po zażyciu niewielkiej ilości browna:
- lekko zwężone źrenice niereagujące na światło
- pobudzenie
- dobry nastrój
- gadatliwość
Objawy charakterystyczne dla osób będących pod wpływem opiatów:
- zwężone źrenice niereagujące na światło
- błogostan
- stan beztroski
- odprężenie i zadowolenie
- ospałość
- rozleniwienie
- zmniejszenie lęku i niepokoju
- zmniejszenie czynności wydzielniczej gruczołów
- wymioty, mdłości
U osób głęboko uzależnionych obserwuje się:
- lęki
- stany depresyjne
- trudności z koncentracją
- trudności z artykułowaniem słów
- osłabienie woli
- spadek ambicji
- egoizm
- kłamliwość
- nieliczenie się z normami społecznymi i moralnymi
- znaczne wychudzenie
- spadek sił
- bladość skóry i jej zły stan
- wypryski ropne
- zrosty
- zapalenia żył
- rozległą próchnicę
- wypadanie włosów
- osłabienie lub zanik popędu płciowego
- zapalenie wątroby
Wykrywanie
W aptekach dostępne są testy wykrywające heroinę w moczu, która utrzymuje się w organizmie do 48 godzin. By były skuteczne należy dokładnie obserwować skąd i dokąd płynie strumień moczu.
Kleje i inne substancje wziewne
Środki te dostępne są dla każdego bez żadnego problemu i zapewne dlatego to najczęściej od nich zaczynają swoją przygodę z narkotykami małe, często już 6-letnie dzieci.
Do najbardziej popularnych narkotyków z tej grupy należą: butapren, terpentyna, nafta, benzyna, lakiery, octany, wywabiacze plam, beznzen, aceton, heksan, nitro, siluks, autowidol, werniks, rozpuszczalniki do farb.
Pierwsze niepokojące objawy:
- zapach wyżej wymienionych środków
- permanentny katar i kaszel
- krwawienia z nosa
- zapalenie spojówek
- mdłości i wymioty
- napady agresji
- dziwne plamy na ubraniu
Objawy długotrwałego zażywania ww. środków:
- senność lub euforia
- odrętwienie
- osłabienie łaknienia
- opóźnione reagowanie
- nadwrażliwość na światło
- zła ocena rzeczywistości
- utrata kontroli nad rzeczywistością
- brak kontaktu ze światem zewnętrznym
- bóle mięśni i głowy
- wychudzenie
- problemy z poruszeniem się
- upośledzenie pamięci
- zmiany charakterologiczne
- wahania nastroju
- przygnębienie
- apatia
- niepokój
Halucynogeny – LSD, grzyby psylocyby
LSD czyli kwas zwany także papierem lub papierkiem występuje w postaci małych papierków z różnorodnymi, kolorowymi obrazkami, nasączonych substancją psychoaktywną. Zażywa się je poprzez włożenie pod język.
Grzyby psylocyby to rachityczne brązowe grzybki na cienkich nóżkach z charakterystycznym czubkiem na kapeluszu, rosnące na łąkach. Można je jeść świeże lub suszone.
Środki te wywołują tzw. „podróże poza rzeczywistość”.
Objawy u osób będących pod wpływem halucynogenów:
- rozszerzone źrenice
- suche usta
- nieprzytomny lub nieobecny wzrok
- zaburzenia postrzegania
- zaburzenia świadomości
- nadwrażliwość zmysłów
- halucynacje wzrokowe i słuchowe
- zachowania agresywne
- depresje
- zmęczenie
Po dłuższym okresie zażywania halucynogenów „podróże” stają się nieprzyjemne i przerażające. Pojawiają się wtedy następujące objawy:
- lęk
- panika
- urojenia o negatywnych treściach
- przyspieszenie akcji serca
- podwyższenie ciśnienia
- drżenie
- ślinotok
- wymioty
- zesztywnienie lub zwiotczenie mięśni
Popularne łączenie halucynogenów z alkoholem i/lub marijuaną i/lub amfetaminą może powodować zapaści, a nawet śmierć.
Kokaina
Uzyskiwana z liści koki, bardzo droga, acz coraz bardziej popularna.
Wygląd
Występuje w postaci białego proszku sprzedawanego w torebkach dilerkach lub, w mniejszych ilościach, opakowana w sreberko.
Sposób zażywania
Zazwyczaj zażywana przez nos, bywa także wstrzykiwana lub jedzona.
Objawy zażywania kokainy:
- rozszerzone źrenice
- pociąganie nosem
- katar
- nadpobudliwość
- niepokój
- gadatliwość
- wzmożona aktywność
- zwiększony popęd seksualny
- uczucie zadowolenia i błogości
Po dłuższym zażywaniu kokainy wystąpić mogą:
- bezsenność
- halucynacje
- manie prześladowcze
- urojenia
- stany lękowe
- stany depresyjne
- wyniszczenie organizmu
- zwyrodnienie wątroby i serca
Wykrywanie
W aptekach dostępne są testy wykrywające kokainę w moczu, która utrzymuje się w organizmie do 48 godzin. By były skuteczne należy dokładnie obserwować skąd i dokąd płynie strumień moczu.
Barbiturany i inne leki nasenne i uspokajające
Do tej grupy środków należą wszelkiego rodzaju leki dostępne w aptekach.
Najczęściej zażywanymi są: luminal, relanium, diazepam, lorafen, oxazepam i reladorm.
Gadżety
Istotnym sygnałem do niepokoju może być znalezienie opakowań po tych lekach.
Objawy występujące po zażyciu tego rodzaju środków:
- uspokojenie
- zadowolenie
- obojętność
- nadmierna senność
- czasami oszołomienie i euforia
- niewyraźna mowa
- spowolnione ruchy
Po dłuższym okresie zażywania leków pojawić się mogą:
- niezrównoważenie psychiczne
- lęki
- depresje
- napady agresji
- zaburzenia mowy i pamięci
- zmęczenie
- otępienie myślowe
- drżenie rąk
- zaburzenia czynności wegetatywnych
- psychoza
Wykrywanie
W aptekach dostępne są testy wykrywające barbiturany w moczu, które utrzymują się w organizmie do 48 godzin. By były skuteczne należy dokładnie obserwować skąd i dokąd płynie strumień moczu.
Na rynku dostępne są również multitesty wykrywające obecność pięciu narkotyków. Można je kupić lub zamówić w każdej aptece.