Przeprowadzone w 2021 roku badanie internetowe wykazało zmiany w trendach używania substancji psychoaktywnych. Ankietę wypełniło ponad 51 tys. respondentów, deklarujących używanie jakiegoś narkotyku w minionych 12 miesięcach.
EMCDDA przeanalizowało ankiety ponad 48 tys. respondentów z 21 państw UE.
Respondenci – płeć i wiek użytkowników
Ankiety internetowe nie są reprezentatywne dla ogółu społeczeństw, natomiast dostarczają szczegółowych danych ze specyficznych grup – np. na temat wzorów używania różnych substancji.
O specyfice tego badania świadczy profil demograficzny, który reprezentuje: 80 % respondentów była w wieku 18 – 34 lata, z czego znaczna większość – ponad dwie trzecie – to mężczyźni.
Jest to charakterystyczna cecha badań internetowych, że uczestniczą w nich ludzie młodsi i zazwyczaj stykający się z tematyką badania, w tym przypadku używaniem narkotyków. Badanie przedstawia więc sytuację i zmiany zachowań osób używających.
Jakie substancje, ile?
Najwięcej z nich to konsumenci cannabis, czyli suszu marihuany lub haszyszu – 93% osób używało którejś z tych substancji w minionym roku.
Na drugim miejscu znalazła się grupa stymulantów i narkotyków klubowych, tj.: MDMA 35%, kokaina 34% i amfetamina 28%. W różnych państwach substancje te mają różną popularność, jednak każdorazowo któraś z nich znajdowała się na drugim miejscu po cannabis.
Sporą popularność miało także LSD 20% oraz ‘dopalacze’, czyli nowe substancje psychoaktywne, których używało 16% badanych.
Możliwe, że do tych ostatnich zalicza się mefedron, który jest już w powszechnym użytku, na równi z “tradycyjnymi” stymulantami – być może powinien być więc wymieniany obok nich.
Różne substancje, różne zmiany
Okazuje się, że zmiany w sytuacji społecznej i wszelakie restrykcje spowodowane covid miały wpływ na częstotliwość i sposób używania substancji psychoaktywnych – przyczyniając się do wzrostu lub spadku częstotliwości używania.
Wzrost odnotowano w przypadku cannabis oraz heroiny, których częstsze używanie zgłosiło odpowiednio 32% i 26% użytkowników – znacznie więcej niż deklarujących ograniczenie (20% i 17%).
Trend odwrotny zauważalny jest natomiast w grupie stymulantów, gdzie wyraźną przewagę ma grupa używająca rzadziej niż przed zmianami. Najlepiej widać tę zmianę w przypadku MDMA, co nie dziwi, jeśli wziąć pod uwagę okoliczności, w jakich najczęściej używa się tego narkotyku.
„Motywatory”
Pytani o motywację, czyli przyczyny używania wybranych substancji, w przypadku cannabis najczęściej wymieniano potrzebę relaksu 78%, rozrywkę 70% oraz poprawę snu 50% – a także przeciwdziałanie lękowi bądź socjalizację.
Natomiast dla grupy stymulantów oraz MDMA, motywacja używania znacznie częściej uwzględnia kontekst społeczny, jak zabawę czy spotkanie towarzyskie. W przypadku MDMA 87% osób wskazało zabawę jako główną pobudkę używania; następne miejsce ma socjalizacja – 41%.
Substancja | Używam mniej | Używam tyle samo | Używam więcej | Nie wiem |
---|---|---|---|---|
Heroina | 17 | 40 | 26 | 17 |
Cannabis haszysz | 25 | 38 | 21 | 16 |
Cannabis susz | 20 | 38 | 32 | 10 |
Crack | 23 | 36 | 25 | 16 |
NPS | 22 | 35 | 25 | 18 |
Amfetamina | 29 | 33 | 18 | 20 |
Metamfetamina | 25 | 33 | 17 | 25 |
Ecstasy/MDMA | 42 | 29 | 11 | 18 |
Kokaina | 33 | 29 | 18 | 20 |
Tabela przedstawia odsetki (%) osób które używały danej substancji mniej, tyle samo, bądź więcej niż przed pojawieniem się covid.
Źródło:
‣ European Web Survey on Drugs 2021: top level findings, 21 EU countries and Switzerland