W samym okręgu Bakwa produkcja metamfetaminy wnosi do lokalnej ekonomii przychód rzędu 55 mln USD rocznie. Na sumę tę składają się zarobki personelu laboratoriów – zazwyczaj ok. 5 osób, w tym “kucharz” – oraz zarobki handlarzy suszu efedry.
→ Tekst jest kontynuacją tego artykułu.
Koszty i zarobki
Zarobki wykwalifikowanych kucharzy są znacznie wyższe niż przeciętnego pracownika laboratorium lub robotnika zajmującego się ekstrakcją efedryny. Ten ostatni zarabia ok. 6 dolarów dziennie, podczas gdy dla kucharzy to nawet 2,4 tys. dolarów miesięcznie, gdyż handlarzom zależy na utrzymaniu specjalistów przy sobie.
W sumie koszty produkcji narkotyku to cena efedryny – 66 USD za kilogram – oraz wynagrodzenia. Do tego należy doliczyć inwestycje w sprzęt, jak np. studnie z zasilaniem słonecznym i in. Razem daje to koszt przetworzenia 20 kg efedryny na 15 kg metamfetaminy w wysokości ok. 4200 USD.
Dumpingowe ceny
Afgańska metamfetamina jest więc tania. Produkt w jakości “eksportowej” kosztuje na rynku hurtowym poniżej 300 USD za kilogram. Dla porównania, w Birmie, należącej do azjatyckiego złotego trójkąta producentów, cena wynosi 3 tys. USD – jedno zero więcej.
Meth na potrzeby lokalne, produkowany przy użyciu tańszych składników, np. paliwa diesel zamiast tulenu, jest jeszcze tańszy – 210 USD za kilogram.
Przy tych cenach, łączny potencjalny przychód z ze sprzedaży gotowego produktu, szacowany jest na 240 mln USD dla samego okręgu Bakwa. Póki co, jest on prawdopodobnie niższy. Wskazuje się bowiem na niewystarczające ilości suszu efedry, przynajmniej w 2021 r., aby laboratoria mogły osiągać pełną wydajność.
Kto zyskuje
Sprzymierzone wojska walczące w Afganistanie nigdy nie miały pełnej kontroli nad zachodnimi obszarami, a lokalne władze, jak i obecni tam Talibowie, nie zwalczali, ani nie zwalczają produkcji narkotyków. Przeciwnie. Analitycy zwracają uwagę, że narkotyki są głównym źródłem dochodu talibańskich sił zbrojnych.
Co więcej, produkcja narkotyków nadal jest źródłem utrzymania dla wielu rodzin w Afganistanie, a powstawanie przydomowych “laboratoriów” jak i tzw. “fabryk” zatrudniających po kilka osób ma pełną akceptację lokalnych społeczności.
Jedyne działania prowadzone przeciwko producentom narkotyków to niszczenie z powietrza pól makowych oraz zachęty finansowe dla rolników do uprawiania zbóż.
Na dłuższą metę środki te nie przyniosły efektów. Produkcja opium nigdy drastycznie nie spadła, a od kilku lat ponownie rośnie – tak jak wydajność pól makowych.
Teraz dodatkowo rozwija się przemysł ATS.
Ślady ekspansji
Afgańska metamfetamina jest rozpoznawalna w związku z użyciem naturalnego źródła efedryny, ale też pośrednio, poprzez trasy przemytu, bądź substancje przechwytywane przez służby w tych samych transportach – heroinę i haszysz.
Najbardziej dramatyczne zmiany na rynku metamfetaminy stwierdziły władze Iranu. Konfiskaty z udaremnionych przemytów podwoiły się w roku 2019 i wyniosły 17 ton; od marca do listopada 2020 r. przechwycono kolejne 10 ton.
Również rekordowe ilości w udaremnionych przemytach wskazują na nowe, wydajne źródło narkotyku. Choć w tym wypadku trend dotyczy także innych narkotyków, np. kodeiny czy mdma, i wiązany jest z ograniczeniami w ruchu między państwami, co skłania handlarzy do ryzykownych przemytów na dużą skalę.
Pomimo tak dużych przejęć ceny detaliczne w Iranie spadły w tym samym okresie o połowę – do 2 dolarów za gram.
Podobne tendencje pojawiły się także w innych krajach regionu, m.in. w Indonezji, czy Australii.
Nawet w Afryce Południowej i Mozambiku pojawiły się doniesienia o taniej i jakościowej metamfetaminie, która zyskała przydomek “pakistańskiej”.
A Europa?
Z perspektywy europejskiej ważniejsze wydają się jednak doniesienia z Turcji, która zgłosiła czterokrotny (!) wzrost ilości metamfetaminy w udaremnionych przemytach, z czego większość miała miejsce na pograniczu z Iranem.
Przez Turcję i zachodnie Bałkany wiedzie jeden ze szlaków heroinowych. Można się więc spodziewać, że z czasem w naszym regionie wzrośnie dostępność metamfetaminy.
Źródła:
‣ Methamphetamine from Afghanistan – new EMCDDA report
‣ Emerging evidence of Afghanistan’s role as a producer and supplier of ephedrine and methamphetamine; November 2020
‣ Methamphetamine from Afghanistan: signals indicate that Europe should be better prepared; September 2021
‣ https://www.nccih.nih.gov/health/ephedra
‣ Indonesian police seize 2.5-tonne haul of crystal meth