Kokaina

Kokaina to narkotyk o silnym działaniu pobudzającym i dużym potencjale uzależniającycm. Uzyskiwana jest z przetworzonych chemicznie liści koki. W Europie występuje w postaci wysoce zanieczyszczonej, mimo to zyskuje coraz większą popularność.

Opis

Kokaina jest jednym z najsilniejszych stymulantów centralnego układu nerwowego; podnosi nastrój do euforii i zwielokrotnia uczucie przyjemności. Jest to naturalny alkaloid otrzymywany z liści rośliny koka (Erythroxylon coca), której największe uprawy znajdują się w Ameryce Południowej (głównie w Kolumbii, Peru i Boliwii). Pierwszy raz wyizolowano kokainę z liści koki w 1860 roku.

Zastosowanie medyczne

Kokaina wykazuje właściwości do znieczulania miejscowego. Obecnie, z uwagi na skutki uboczne, kokaina jest zastępowana przez inne, mniej szkodliwe substancje.

Działanie fizjologiczne

Kokaina jest niezwykle silnym stymulantem. Jej przyjęcie powoduje euforię, a osoba pod wpływem kokainy jest pobudzona, podekscytowana i pewna siebie.

• znosi i opóźnia objawy zmęczenia, zmniejsza potrzebę odżywiania się i snu
• zaburza pracę serca (w pierwszej fazie działania następuje zwolnienie, a następnie przyspieszenie akcji serca)
• prowadzi do silnego pobudzenia psychoruchowego
• powoduje wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie oddechu
• większe dawki mogą spowodować drżenie mięśniowe i wzrost temperatury ciała

Formy występowania i sposoby przyjmowania

Chlorowodorek kokainy. W nielegalnej sprzedaży chlorowodorek kokainy ma najczęściej postać białego proszku.
Ta forma kokainy przyjmowana jest donosowo, gdzie jest wchłaniana przez śluzówkę i niemal natychmiast wywołuje wyraźny wpływ na ośrodki przyjemności w mózgu. Bywa też wcierana w dziąsła. Z kolei podawana doustnie działa znacznie słabiej, jednocześnie znieczulając błonę śluzową żołądka i znosząc w ten sposób uczucie głodu. W zetknięciu z językiem powoduje porażenie zakończeń smakowych.
Długość działania: po jednorazowo przyjętej dawce euforia i stan podwyższonego samopoczucia trwa do 30 minut; rzadko dłużej.
Wolna zasada kokainy (free-base). Otrzymuje się ją w wyniku działania amoniakiem lub sodą na chlorowodorek kokainy. Jest zażywana przez inhalację oparów, jakie powstają po jej podgrzaniu (topi się w stosunkowo niskiej temperaturze wydzielając opar). Przeważnie jest podgrzewana na folii aluminiowej lub w metalowej fajce.
Crack. Ma postać przypominających płatki mydlane kawałeczków, jasnobrązowych kuleczek lub też „kamyków” pakowanych we fiolki. Zwykle jest palony ze specjalnych szklanych fajek. Kokaina zawarta w cracku absorbowana jest przez płuca i dostarczana gwałtownie przez krew do mózgu. Efekt działania (w porównaniu z chlorowodorkiem kokainy) jest intensywniejszy, ale trwa krócej – 10 do 15 minut euforii.

Właściwości uzależniające

Uzależnienie psychiczne. Psychiczna zależność od kokainy maże powstać bardzo szybko. Decydują o tym euforia i atrakcyjne doznania po zażyciu narkotyku oraz obniżone samopoczucie po tym, gdy przestaje on działać. Szczególnie silne uzależnienie towarzyszy dożylnemu przyjmowaniu kokainy i paleniu cracku.
Pomimo, że crack to tylko inna forma kokainy, uważa się, że jest on bardziej uzależniający. Decyduje o tym sposób przyjęcia narkotyku. Wciągana przez śluzówki nosa kokaina potrzebuje kilkadziesiąt sekund, aby dotrzeć do mózgu. Crack dociera do mózgu w mniej niż 10 sekund. Związane jest to z inną farmakokinetyką tych dwóch form kokainy: drogą przyjęcia, absorbcją i dystrybucją w organizmie, metabolizmem i wydalaniem. Wszystko to w przypadku cracku przebiega gwałtowniej. Również uzależnienie.
Regularne używanie kokainy prowadzi dość szybko do obniżenia wrażliwości na działanie narkotyku, a w konsekwencji do przymusu zwiększania jego dawek i częstotliwości stosowania. Nie ma drugiego takiego narkotyku, który tak silnie i na tak krótko poprawiałby samopoczucie,
Wielu użytkowników kokainy zwiększa dawki i częstotliwość jej używania. Osoby uzależnione rzadko potrafią się powstrzymać od zużycia całego zapasu narkotyku w okresie krótszym niż zakładały kupując go.
Uzależnienie fizyczne. Brak dowodów na to, aby kokaina wywoływała wyraźne uzależnienie fizyczne.

Przedawkowanie

Przyjęcie zbyt wysokiej dawki kokainy będzie skutkować lękiem i paniką, niebezpiecznie wysokim ciśnieniem krwi, nieregularnym tętnem i bardzo wysoką temperaturą ciała. Bezpośrednią przyczyną zgonu może być wtedy zawał serca lub udaru mózgu. Nawet jeśli do niego nie dojdzie, fizjologiczne objawy przedawkowania kokainy mogą doprowadzić do uszkodzenia niektórych narządów.

Zewnętrzne objawy użycia

zachowanie

• wzmożona aktywność (widoczny niepokój psychoruchowy)
• bezsenność
• zmniejszony apetyt
• nadmierna gadatliwość, a także większa niż zwykle towarzyskość
• nikły krytycyzm co do własnego postępowania
• nieadekwatne zachowania (czasem gwałtowne i agresywne)

wygląd

• rozszerzone źrenice słabo reagujące na światło
• katar (w przypadku zażywania przez śluzówki nosa)

Niebezpieczeństwa

Nadużywanie kokainy prowadzi zwykle do wyniszczenia fizycznego i psychicznego, to także najszybsza droga do ruiny finansowej. Czymś powszechnym jest przeznaczanie ogromnych wydatków na zaspokojenie nałogu, zadłużanie się, itp.
Długotrwałe i regularne zażywanie kokainy donosowo prowadzi uszkodzenia przegrody nosa i jej martwicy.
Psychoza pokokainowa – postępowanie może stać się coraz bardziej irracjonalne i dziwaczne, a poczucie prześladowania i inwigilowania będzie wskazywać bardzo wiele cech charakterystycznych dla psychozy paranoidalnej.
Jedną z psychologicznych konsekwencji nadużywania kokainy są tzw. formikacje, czyli objawy paranoi na tle pasożytniczym spowodowane omamami dotykowymi. Skutkują one nieodpartym przekonaniem, że na skórze lub pod nią przemieszczają się larwy, robaki, owady, pasożyty i inne insekty.
Anhedonia – utrata zdolności do czerpania przyjemności z wydarzeń, które wcześniej sprawiały radość i zadowolenie.
Przyjmowanie kokainy przez kobiety będące w ciąży jest wyjątkowo niebezpieczne. Zwężenie naczyń krwionośnych w obrębie łożyska i macicy sprawia, że do płodu dociera znacznie mniej tlenu i substancji odżywczych. Może być to powodem przedwczesnego porodu lub urodzenia martwego płodu.
Jednym z istotnych zagrożeń związanych z używaniem tej samej fajki do palenia cracku przez więcej niż jedną osobę jest ryzyko przenoszenia chorób zakaźnych, szczególnie wirusowego zapalenia wątroby typu C. Rozgrzany ustnik powoduje podrażnienia ust, przez które mogą wnikać drobnoustroje chorobowe.